O projekcie
Strona fabrykiprl.pl została uruchomiona 30 listopada 2019 roku. Jest częścią Cyfrowego Archiwum Łodzian, tworzonego przez Łódzkie Stowarzyszenie Inicjatyw Miejskich Topografie od 2010 roku. (Cyfrowe Archiwum Łodzian składa się na początku 2020 roku z trzech stron internetowych: www.miastograf.pl; www.refotografie.pl oraz www.fabrykiprl.pl)
Powstanie portalu było możliwe dzięki dofinansowaniu z programu Patriotyzm Jutra – Muzeum Historii Polski oraz Programu Wkładów Własnych Urzędu Miasta Łodzi, w ramach projektu zatytułowanego: “Wielki ruch, wielki handel… wielka cisza”.
Strona poświęcona jest historii łódzkiego przemysłu, głównie włókienniczego, po II wojnie światowej, do momentu jego likwidacji. Przedział czasowy nie jest zamknięty, ponieważ zakłady upadały przez całe lata 90 XX wieku, a część z nich nadal istnieje w rozmaitych postaciach i formach prawnych. Strona nie podejmuje, w chwili swojego, uruchomienia tematów związanych ze szczegółami likwidacji, prywatyzacji, czy przekształceń własnościowych, do których doszło w latach 90-tych. To procesy zbyt skomplikowane, aby można je było łatwo opisać w krótkim czasie. Z pewnością powinny być one przedmiotem szczegółowych analiz i nie wykluczamy podjęcia tego tematu w przyszłości, ale w chwili pisania tych słów, staramy się bardziej koncentrować na domkniętych historiach i ich świadkach.
Pomysł na powołanie do życia serwisu poświęconego historii łódzkich zakładów przemysłowych okresu PRL, zrodził się z konstatacji, że w 2019 roku, 30 lat od upadku przemysłu w Łodzi, nie są dostępne żadne szersze opracowania na ten temat.
Staraliśmy się chociaż częściowo wypełnić tę lukę, chociaż wiemy, że dopiero zaczęliśmy proces utrwalania wiedzy na temat tego, niezwykle żywego i ciekawego okresu w historii Łodzi.
Co można znaleźć na stronie?
Strony fabryk
Strona wystartowała z 25 profilami łódzkich fabryk. Mamy ambicję powiększać ten zbiór. Wszystko będzie zależało od dostępności środków i czasu.
Mapę rozmieszczenia zakładów przemysłowych
Każda z 25 fabryk ma swoją unikatową ikonę, zaprojektowaną przez Mateusza Dziworskiego. Klikając w ikonę na mapie możemy przenieść się na stronę danego obiektu.
Opisy historyczne
Dwadzieścia fabryk posiada opisy przygotowane przez dr. Marcina Szymańskiego, pracownika Katedry Historii Polski Najnowszej Uniwersytetu Łódzkiego. Są to teksty oparte na materiałach źródłowych. Specjalnie opracowane na potrzeby niniejszego serwisu.
Zdjęcia lotnicze
Na stronie znajduje się zbiór ponad stu zdjęć lotniczych fabryk lub obiektów, które obecnie znajdują się na terenach dawniej zajmowanych przez fabryki.
Nowsze zdjęcia zostały wykonane w 2019 roku przez Kosmę Chodurka za pomocą drona.
Szczególnie cenne zdjęcia historyczne zostały wykonane przez pana Wiesława Stępnia, na przestrzeni lat 1996-2009.
Zdjęcia można kopiować na własny użytek, pod warunkiem niekomercyjnego wykorzystania oraz (oraz w przypadku udostępniania, np. na Facebooku), każdorazowego podania autora i źródła pochodzenia zdjęcia. Nie zezwala się na usuwanie znaku wodnego ze zdjęć.
Modele 3D
Dwadzieścia fabryk na stronie zobrazowanych zostało za pomocą modeli 3D.
Modele wykonał zespół pod przewodnictwem Sebastiana Matusiaka. Jest to, prawdopodobnie, pierwszy tego typu zbiór modeli 3D prezentujący łódzkie zabudowania dostępny publicznie.
Możliwe jest otrzymanie tekstur i modelu do własnego, niekomercyjnego wykorzystania, na przykład dla celów edukacyjnych lub naukowych.
W sprawie przesłania stosownych danych prosimy o kontakt przez formularz kontaktowy.
Wywiady z byłymi pracownikami i pracownicami
Strona gromadzi również fragmenty wywiadów z byłymi pracownikami i pracownicami łódzkich zakładów przemysłowych. Zbiór ten będzie systematycznie powiększany.
Główna baza wywiadów biograficznych gromadzonych przez Stowarzyszenie Topografie znajduje się na poniższej stronie: https://www.miastograf.pl/search?history=true
Gdzie jest fabryka X, Y? Dlaczego nie ma takiej, a takiej fabryki na stronie?
Obecny kształt portalu to efekt półrocznej pracy. Tyle byliśmy w stanie zrobić w ramach zamkniętego projektu, który wymagał konkretnych ram. W pierwszej kolejności wybieraliśmy do opracowania fabryki, które już nie istnieją oraz te największe, które najbardziej oddziaływały na przestrzeń Łodzi. Następnie braliśmy pod uwagę dostępność materiałów źródłowych, aby być w stanie coś o tych obiektach napisać.
W ten sposób powstał zbiór, który oczywiście nie jest zamknięty. Bardzo chcielibyśmy opisywać kolejne obiekty ale potrzebujemy do tego pomocy. Jeśli znasz kogoś kto pracował w fabryce, której na tej stronie brakuje i osoba ta chciałaby opowiedzieć nam o realiach tej pracy, to napisz do nas albo zadzwoń (numery telefonów w akapicie poniżej). Jeśli posiadasz własne zdjęcia jakiejś fabryki i chcesz się nimi podzielić, to bardzo chętnie się im przyjrzymy. Być może Twój zbiór da początek kolejnemu opisowi. Jeśli posiadasz jakieś dokumenty albo pamiątki pochodzące z łódzkich fabryk, to napisz do nas, chętnie przejrzymy Twoje zbiory.
Jeśli jesteś byłym/byłą pracownikiem lub pracownicą łódzkiego zakładu przemysłowego i chcesz aby Twoje wspomnieniami się tutaj znalazły (lub jeśli znasz taką osobę), skontaktuj się z nami telefonicznie lub mailowo:
Marta Madejska: 502-409-329, marta.madejska@topografie.pl;